facebook
instagram
contact

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Κοινές υποδομές ανοιχτού σχεδιασμού και τακτικής πολεοδομίας

ΕΤΟΣ2023

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑΠανεπιστήμιο Θεσσαλίας

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Δημιουργία, Σχεδιασμός Εργαστηρίου: Ludd, Δημήτρης Ψυχογιός
Παραγωγή Εκδήλωσης: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Συντονισμός Εργαστηρίου: Ludd

TAGS
#ανοιχτόςσχεδιασμός #διάλεξη #εκδήλωση #κοινα #συμμετοχή #τακτικήπολεοδομια

Σε αντίθεση με την κλασική έννοια της πολεοδομίας, η Τακτική Πολεοδομία αφορά την διάπλαση της πόλης από τα κάτω, μέσα από την δυναμική των κοινωνικών ζυμώσεων και κινήσεων. Έτσι η πόλη μετατρέπεται σε μια πόλη-έργο [Λεφέβρ ] στο βαθμό που δεν καθορίζεται από τους ιθύνοντες αλλά παράγεται από τους ίδιους τους κατοίκους της.

Η τακτική πολεοδομία βρίσκεται στον αντίποδα της Στρατηγικής πολεοδομίας. Η “Στρατηγική” -στον ενικό και με Σ κεφαλαίο- είναι ο κεντρικός σχεδιασμός τους κράτους που συνδέεται με την άσκηση της εξουσίας. Ενώ οι “τακτικές” -στον πληθυντικό και με μικρό τ- είναι οι μεμονωμένες ενέργειες ή τα διάσπαρτα γεγονότα που «εμπαίζουν τους μηχανισμούς εξουσίας και συμμορφώνονται σ’ αυτούς μόνο και μόνο για να τους παρακάμψουν και να τους μεταστρέψουν» [Ντε Σερτώ].

Παρατηρούμε μια στροφή του ενδιαφέροντος της συζήτησης για την ανάπτυξη της πόλης από την δομή και την μορφή στην συμπεριφορά και την διαδικασία. Έτσι έρχονται στο προσκήνιο διαδικασίες όπως η δημόσια διαβούλευση και ο συμμετοχικός σχεδιασμός που θέτουν ως στόχο αφενός την ενεργοποίηση του δημόσιου χώρου και αφετέρου την ενδυνάμωση της τοπικής κοινότητας και την κινητοποίηση νέων ιδεών και δράσεων. Η έννοια της πολυπλοκότητας βρίσκεται στο επίκεντρο όλων αυτών των προσεγγίσεων.

Η πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου γύρω μας επιτάσσει πειραματικές προσεγγίσεις οι οποίες δεν οραματίζονται να εφαρμόσουν οριστικές λύσεις στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε αλλά να εφαρμόσουν την μέθοδο δοκιμής και λάθους. Πρόκειται για την μετάβαση από τον άκαμπτο και ογκώδη χαρακτήρα της κεντρικής στρατηγικής πολεοδομίας που θεμελιώνεται βαθιά μέσα στο έδαφος και παγιώνεται στον χρόνο, στον ευέλικτο και ελαφρύ χαρακτήρα μιας διάσπαρτης τακτικής πολεοδομίας που ελαφροπατεί και επιδέχεται αλλαγές.

Συνοψίζοντας ορισμένα χαρακτηριστικά της τακτικής πολεοδομίας θα λέγαμε ότι είναι:

  • Ελαφριά (μικρής κλίμακας)
  • Εφήμερη (κινείται ή μεταφέρεται από τόπο σε τόπο)
  • Ευέλικτη (μεταμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες ή τις συνθήκες)

Στην αυθεντική της μορφή είναι συχνά και:

  • Αυθόρμητη (μη σχεδιασμένη)
  • Ανώνυμη
  • Παράνομη (δε συμμορφώνεται με το ρυθμιστικό πλαίσιο του κράτους)

Η δική μας πρακτική βρίσκεται κάπου ανάμεσα στην στρατηγική και την τακτική πολεοδομία καθώς δε λειτουργούμε ούτε ως εντολοδόχοι του κράτους αλλά ούτε και ως εκφραστές ενός κοινωνικού κινήματος. Δρούμε ως ενεργοί πολίτες και ταυτόχρονα ως εξωστρεφείς/κοινωνιοστρεφείς αρχιτέκτονες επιχειρώντας από τη μία να αμφισβητήσουμε τις κρατικές επιλογές και από την άλλη να παρακινήσουμε το ευρύ κοινό να συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο αλλά και να υποστηρίξουμε τις συλλογικές πρωτοβουλίες που ήδη δραστηριοποιούνται στην δημόσια σφαίρα.

Μέχρι στιγμής μέσα από το έργο μας δεν διαμορφώνουμε κάποιον αστικό εξοπλισμό γενικά και αόριστα αλλά υποδομές που προορίζονται να εξυπηρετούν διάφορες κοινωνικοπολιτιστικές δράσεις στον δημόσιο χώρο. Οι υποδομές αυτές δεν εξυπηρετούν μόνο τις δράσεις της ίδιας της ομάδας LUDD αλλά διαμοιράζονται μεταξύ διαφορετικών δημιουργικών ομάδων ή και ενεργών πολιτών επεκτείνοντας τα εργαλεία που έχουν στην διάθεσή τους και διευρύνοντας το πεδίο δράσης και την σφαίρα επιρροής τους. Αποτελούν κοινές υποδομές.